NEKAZARITZARAKO GASOLIOAREN ALTERNATIBAK
Aurreikuspenen arabera, 2050. urterako, munduak gaur egun ekoizten direnak baino %70 elikagai gehiago beharko ditu, gutxi gorabehera, munduko populazio gero eta handiagoari eusteko.
Horregatik, nekazaritza-praktika jasangarriak funtsezkoak dira. Baliabide naturalen erabilera optimoaren ingurukoak dira, ingurumena kaltetu gabe, elikagaien ekoizpenaren eta ekosistemaren kontserbazioaren artean oreka egokia egon dadin.
Kontuan izan behar da nekazaritza-jarduerek berotegi-efektuko gasen isurketa guztien %30 inguru hartzen dutela, eta tasa horrek gora egiten jarraituko duela elikagaien eskaria handitu delako eta nekazaritza-jarduerak areagotu direlako.
Testuinguru horretan, ezinbestekoa da egungoen ordezko energiak aurkitzea, berriztagarriak diren energiak, ekosistemak kaltetzen ez dituztenak eta berotegi-efektuko gasen emisiorik sortzen ez dutenak.
1. BIODIESEL
Erregai berriztagarria eta biodegradagarria da, batez ere landare- edo animalia-iturrietatik eratorria (soja-olioak, ekilorea eta koltza, animalia-koipeak eta sukaldeko olio erabiliak). Erregai fosil konbentzionalekiko alternatiba bideragarri gisa erabiltzen da, petroliotik eratorritako diesela kasu.
Abantailak
-
- Iturri berriztagarrietatik sortzen da.
- Berotegi-efektuko gas gutxiago isurtzen da.
- Biodegradagarria da.
- Biodieselerako lehengaien ekoizpenak tokiko ekonomia eta nekazaritza bultza ditzake.
- Herrialdeek inportatutako erregai fosilekiko duten mendekotasuna murrizten du.
Eragozpenak
-
- Ur eta lur kantitate handiak behar ditu.
- Laboreak ekoizteko hedatzeak ondorio kaltegarriak izan ditzake biodibertsitatean.
- Motor egokituak eta banaketa-sistema espezifikoak behar dira, eta horrek inbertsio gehigarriak eska ditzake.
- Ekoitzi daitekeen kopurua ez da nahikoa gaur egun erabiltzen den diesel guztia ordezkatzeko, ez bakarrik nekazaritzan, baita automobilgintzan eta makinerian ere. [Irtenbide posiblea: nork erabil dezakeen murriztea; nekazaritza-erabilerak izango luke lehentasuna].
2. HIDROGENO BERDEA
Hidrogeno-traktorearen prototipoa.
Hidrogenoak potentzia handia ematen du, eta, beraz, hobeto egokitu daiteke nekazaritzako makinetara, eta autonomia handia emango lieke ibilgailuei, baina ez dago adostasunik diesel tradizionalaren ordezko erregai gisa duten balioari buruz. Nekazaritzako makinen fabrikatzaileren bat traktoreekin saiakuntzak egiten ari da. Traktore horiek hidrogenoz propultsatzen dira eta biltegian gordetzeko deposituak dituzte sabaian.
Abantailak
-
- Energia garbia: ez du CO2 isuririk edo beste gas kutsagarririk sortzen ekoizten edo erabiltzen den bitartean.
- %100 berriztagarria da: baliabide natural agortezinetatik abiatuta ekoizten da, hala nola ura eta eguzkia, eta horrek haien erabilgarritasuna eta segurtasun energetikoa bermatzen ditu.
- Biltegiratzeko eta garraiatzeko erraza da: konprimatu edo likidotu egin daiteke, leku gutxiago hartzeko eta hodien edo kamioien bidez garraiatzea errazteko.
- Gainera, denbora luzez gorde daiteke, propietateak galdu gabe, eta, horri esker, energia berriztagarriaren soberakinak aprobetxa daitezke.
- Aplikazio ugari ditu.
Eragozpenak
-
- Hidrogeno-ekoizpenaren errendimendua oso txikia da, energiaren %50 galtzen da; gainera, lurrunkorra da eta ez da oso manipulagarria. [Balizko soluzioa: "Hidrogenoa menderatzea". Etorkizunean, ibilgailuek bonbona baten antzeko zerbait eraman dezakete, motorrari energia emateko eta behar denean aldatzeko].
- Biltegiratzeko zailtasuna, gozatzea eta lurrunkortasuna dira eragozpen nagusiak.
3. HVO (HYDROTREATED VEGETABLE OIL)
Landare-olioak erabiliz ekoizten da. Horeca kanaletik (hotelak, jatetxeak eta kafetegiak) jasotako sukaldeko olioak dira, presio eta tenperatura altuko hidrogenoz tratatzen dira, eta diesel motorrak elikatzeko erabil daitezke, motorrean aldaketa txiki bat eginez. Dagoeneko 1.000 hornigailu baino gehiago daude Belgika, Danimarka, Finlandia, Estonia, Letonia, Lituania, Herbehereak, Norvegia eta Suedia bezalako herrialdeetan.
Abantailak
-
- Berotegi-efektuko gasen emisioak murrizten laguntzen du; izan ere, landare-olioak ekoizteko erabiltzen diren laboreek karbono dioxidoa (CO2) xurgatzen dute hazten diren bitartean, errekuntzan sortzen diren emisioak partzialki konpentsatuz.
- Hidrotratamendu-prozesuak nabarmen murrizten du sufrearen eta beste hidrokarburo aromatiko batzuen edukia, eta horrek isuri garbiagoak eragiten ditu errekuntzan.
- Zetanaje handiagoak (erregaiaren injekzioaren eta errekuntzaren hasieraren artean igarotzen den denbora) energia estra bat ematen dio motorrari, eta horrek eraginkortasuna areagotzen du.
Eragozpenak
-
- Bere ekoizpena txikia da oraingoz, beraz, esponentzialki handitu beharko luke gasolioaren munduko eskaerari erantzuteko.
- Batzuetan palma-olioa erabiltzen da, eta munduko zenbait eskualdetan baso-soiltzearekin eta habitat naturalak suntsitzearekin lotuta dago.
4. METANOL BERDEA
Iturri berriztagarriekin fabrikatzen da, hala nola biomasarekin edo uraren elektrolisiaren bidez lortutako CO2 eta hidrogeno berdearen molekulak harrapatuz.
Abantailak
-
- Karbono gutxiko erregaia.
- Baliabide ugari dago eskuragarri.
- Gas natural likidotua (GNL) baino egonkorragoa da, giroaren tenperaturan eta presioan likido-egoeran egoten delako.
Eragozpenak
-
- Ekoizpen-zentroetan bakarrik lor daitezke, eta, beraz, ekoiztu daitekeen kantitatea eta ekoizpenaren errendimendua mugatuak dira.
- Ekoizpen- eta banaketa-kostu handia du.
- Merkatuko prezioak nahiko altuak dira.
- Oso sukoia da.
5. BIOETANOL
Landare-materialetan (artoa, azukre-kanabera, garia, azukre-erremolatxa eta zelulosa) dauden azukreen hartziduratik eratorritako alkohol likidoa da. Erregai alternatibo bat da, gasolinaren mezklasearekiko barne-errekuntzako motorrentzat, hainbat ehunekotan ( %85 etanola eta %15 gasolina). Gasolina-zerbitzuguneetan dago, "E85" izenarekin.
Abantailak
-
- Baliabide berriztagarrietatik abiatuta sortzen da, hala nola landare-biomasatik.
- Gasolinak baino berotegi-efektuko gas-isuri gutxiago sortzen ditu.
- Bioetanola tokiko lehengaiekin ekoizteak murriztu egiten du inportatutako erregai fosilekiko mendekotasuna.
- Nekazaritza-sektorean eta lotutako beste sektore batzuetan sortzen ditu enpleguak.
Eragozpenak
-
- Artoa bezalako lehengaietatik abiatuta ekoiztea elikagaien ekoizpenarekin lehiatu daiteke, eta horrek elikagaien prezioak igotzea eragin dezake.
- Bioetanola ekoizteko laboreen hedapenak deforestazioa eragin dezake, eta horrek eragin negatiboa du ingurumenean.
- Bioetanolaren ekoizpenak berotegi-efektuko gasen isuriak eragin ditzake, batez ere nekazaritza-praktika jasanezinak erabiltzen badira.
- Bioetanola lortzeko prozesuak, laborantzatik hasi eta bihurtzeraino, energia kantitate handia eskatzen du.
6. TRAKTORE ELEKTRIKOAK
2025ean, ehuneko ehun elektrikoak diren lehen traktoreak merkaturatuko dira. Txikiak izango dira, eta 60-70 zaldi-potentzia izango dute.
Abantailak
-
- Emisio kutsatzaileak murriztea.
- Kostu operatibo txikiagoak.
- Eragiketa isilagoa.
- Energia-eraginkortasuna errekuntza-motorrena baino handiagoa izatea.
- Kontrol elektronikoko teknologiari esker, energiaren erabilera optimizatu eta traktorearen errendimendua nekazaritza-lan bakoitzera egokitu daiteke.
Eragozpenak
-
- Bateriak litioarekin egiten dira, eta mineral hori makina astunak erabiltzen dituzten meategietatik lortzen da, eta, beraz, kutsatzaileak dira.
- Traktoreek potentzia txiki samarrak izan behar dituzte; izan ere, 100 zaldiko traktorerako behar diren bateriek 10.000 litroko bolumena hartuko lukete, eta traktorearen pisuak gainditu egiten ditu traktorearen gaitasunak.
- Egungo prezioa gasoliozko traktoreena halako bi da.
7. GLP (PETROLIOAREN GAS LIKIDOTUA) edo AUTOGAS
Propano- eta butano-nahasketa bat da, neurri eta ezaugarri jakin batzuekin prozesatua, automobilgintzarako erregai gisa erabilgarria dena.
Abantailak
-
- Zikinkeria gutxiago du. Horri esker, motorraren eta ibilgailuaren beste osagai batzuen bizitza luza daiteke.
- Gas kutsatzaile gutxiago isurtzen dute atmosferara.
- Diesel motordun ibilgailu guztiak eta gasolinazko motordun auto gehienak autogara eralda daitezke.
- Auto bat autogasera bihurtzeak %40 eta 45 artean aurreztea ahalbidetzen du erregaian.
Eragozpenak
-
- Ez du ezabatzen petrolioarekiko mendekotasuna, ezta atmosferarako CO2 isuria ere.
- Estatu espainiarrean erabiltzen den PGLaren %60 gas naturalaren eta petrolioaren hobietatik dator, eta gainerako %40a, berriz, findegietako petrolioaren destilaziotik.
8. ERREGAI SINTETIKOAK (E-FUEL)
CO2 eta hidrogeno berdearekin sortutako hidrokarburoak dira.
Ventajas
-
- Egungo errekuntza-motorretan erabil daitezke.
Problemas
-
- Nitrogeno eta metano oxidoak askatzen dituzte.
- Energia gehiago behar dute erregai kantitate bera ekoizteko.
- Haren eskala handiko ekoizpenak teknologiaren eta beharrezko azpiegituraren kostu altuen eragina jasango luke.
- Ez da gasolioaren alternatiba ekologikoa; ibilgailu-parke osoa elektrifikatu arteko aukera iragankor gisa planteatzen dira.