EBk gure herriak bizirik mantentzen dituen nekazaritza sozial eta profesionala sakrifikatzen du, Mercosurreko herrialdeei, nekazaritza-potentzia handiei, auto eta teknologia gehiago saltzearen truke. Janaria itsasontziz eta osasun-bermerik gabe iritsiko da Europara, elikadura-segurtasuna eta -subiranotasuna galduz. Eta hori guztia Espainiako Nekazaritza ministroaren oniritziarekin.

* Miguel López Sierra COAG ANDALUCÍAko idazkari nagusia da

Gure portuetan zehar kontrolik gabe, merkatua ezegonkortuz eta guztion osasuna kaltetuz mugitzen diren hirugarren herrialdeetako nekazaritzako elikagaien inportazioekin nahikoa ez bagenu bezala, Bruselan hariak maneiatzen dituen lobby-ak urrats bat gehiago ematea erabaki du espekulatzeko ahaleginean, eta ateak ireki dizkio Hegoaldeko Merkatu Bateratuko (Mercosur) herrialdeetatik datozen elikagaiak Europan sartzeari. Argentina, Brasil, Paraguai eta Uruguaik osatzen dute bloke hori.

Joan den abenduaren 6an sinatu zen Europar Batasunaren (EB) eta Mercosur- ren arteko akordioa merkataritza libreko itun bat da, eta laster Europako Parlamentuan eta estatukoetan berresten bada, tsunamia ekarriko dio nekazaritzaren sektoreari. Izan ere, kostata borrokatzen da merkatu basati batean bizirik irauteko, banaketa handia nagusi baita merkatu horretan, eta arau gero eta murriztaileagoak baino ez daude Europako ekoizleentzat. Enpresa handiek eta inbertsio-funtsek, berriz, beren nahierara egiten dute lan, egiten dakiten gauza bakarra eginez: dirua irabaztea, zernahiren kontura, herritarren osasuna barne.

«EBren eta Mercosurren arteko akordioak kalteen tsunamia ekarriko dio merkatu basati batean nekez bizirauteko borrokan ari den nekazaritza-sektoreari, eta enpresa handiek eta inbertsio-funtsek, berriz, beren nahierara egiten dute lan, egiten dakiten gauza bakarra eginez: dirua irabazten, dena delakoaren kontura, herritarren osasuna barne»

Gure ekoizpen-ehuna ezin da gehiago iraindu, ZIUn dago, ekoizpen-kostuen igoera neurrigabeak, kontrolik gabeko inportazioek, lurzoruengatiko jatorrizko prezioek, errentagarritasun- eta zorpetze-faltak, Europako araudi gero eta zorrotzagoak, garestiagoak eta eraginkortasun gutxikoak, lehorte gogor eta luze batek eta Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) erreforma batek sarraskituta, Andaluziako nekazariei 500 milioi euro baino gehiago kendu baitizkigu berriro, finantza-merkatuen aldeko ekoizpen-ereduaren aldaketa sustatzeko helburuarekin, nekazaritzako eredu sozial eta profesionalaren kaltetan, horixe baitugu gehienbat Espainiako Estatuan eta Europan.

Egoera horri Mercosurren elikagaien sarrera gehitu behar zaio. Lehia handiagoa eta desleialagoa, nahiz eta Bruselatik eta Espainiako Nekazaritza Ministeriotik meza eman eta kea saldu, merkataritza-akordio horrek sektore jakin batzuei mesede egingo diela baieztatuz.

Non daude Europako Batzordeko presidente Von der Leyenen eta Planas ministroaren sirena-kantu horiek bermatzen dituzten txostenak eta merkatu-azterketak? Espainian gehiengoa diren nekazaritza-erakundeek -COAG eta Asaja- salatu dugun bezala, sinadura ofizialki aztertu gabe egin da nekazaritzako elikagaien liberazioaren ondorioak Mercosurrekin. Izan ere, Mercosurrek nekazaritza-ekoizpenerako ahalmen handia du, milioika hektareako nekazaritza-azalera, larre-lurralde erraldoiak eta ekoizpen-aniztasunerako klima egokiak. Izan ere, herrialde horietan dagoeneko saiakuntzak egiten ari dira, erakundeek sustatuta, olibadiak ezartzeko, gure nekazaritzaren sektore estrategikoa baita.

Akordio horren bidez, Europako merkatuko hesiak irekitzen dira, hemen osasun-berme guztiekin eta modu jasangarrian ekoizten ditugun elikagaiak zuzenean lehiatu daitezen kostu baxuan ekoitzitako nekazaritzako elikagaiekin – kontuz! kontsumitzaileentzat ez dira merkeagoak izango –, itsasontziz iritsiko baitira Atlantikoaren beste aldetik, hogei eguneko nabigazioaren eta karbono-aztarnaren ondoren, eta Europako lurraldean nahitaezkoak diren elikadura-segurtasuneko neurriak bete gabe, han baimenduta baitago osasunerako kaltegarriak diren pestizidekin landatzea, Europan debekatuta daudenak. Gertaera horrek agerian uzten du EBko politika "berde" hipokrita.

«Akordio horren bidez, Europako merkatuaren oztopoak irekitzen dira, hemen osasun-berme guztiekin eta modu jasangarrian ekoizten ditugun elikagaiak zuzenean lehiatu daitezen kostu baxuan ekoitzitako nekazaritzako elikagaiekin (kontuz! kontsumitzaileentzat merkeagoak izango ez direnak), itsasontziz iritsiko baitira Atlantikoaren beste aldetik eta Europako lurraldean nahitaezkoak diren elikagaien segurtasun-neurriak bete gabe»

Era berean, kontuan izan behar da ez dagoela bermerik akordioak jasotzen dituen klausulak betetzeko, ezta konpentsazio-neurriak ezartzeko ere eragin berezia izan dezaketen sektore eta/edo lurraldeetarako, eta, gainera, oso zaila da babes-klausulak aplikatzea.

COAGentzat funtsezkoa da lurralde-kohesioan izan dezakeen eragina ere aintzat hartzea (eta ez da egin). Zentzu horretan, garrantzitsua da azpimarratzea Andaluziako nekazaritzako elikagaien jarduera (260.000 ustiategi baino gehiago eta ia 6.000 nekazaritza-industria) funtsezkoa dela landa-mundu bizia mantentzeko.

Azken batean, Bruselako burokratek erabaki dute, Luis Planasen bedeinkazioekin, historiako Nekazaritza ministrorik txarrena dela, ez dakiela nekazaritza sozialari eta profesionalari erasotzeko ahaleginik, Europako beste herrialde batzuk – pisu txikiago dutenak – akordioaren aurka dauden bitartean, elikadura-subiranotasuna galdu, nekazaritza-sektorea sakrifikatu eta elikagaien segurtasunari dagokionez beste alde batera hipokritikoki begiratu, Txinako industriaren lehia berriak mehatxatutako auto alemaniar eta teknologia gehiago saldu ahal izateko trikimailu kriminal batean.

«Bruselako burokratek, Luis Planasen bedeinkazioekin, (...) elikadura-subiranotasuna galtzea, nekazaritza-sektorea sakrifikatzea eta elikagaien segurtasunari dagokionez beste alde batera begiratzea erabaki dute, auto alemaniar eta teknologia gehiago saldu ahal izateko trikimailu kriminal batean»

Arazoa oso larria da. Hiltegira eramango dute gure ekoizpen-sarea, oso profesionalizatua eta landa-ingurunean eragin sozial handikoa. Andaluziar guztien ondarea da, belaunaldiz belaunaldi odolaren, izerdiaren eta malkoen kontura landua, eta COAGetik ez diogu azken ondorioetara arte defendatzeari utziko, ez eta elikagaien segurtasuna eta subiranotasuna ere. Ez dugu onartuko janaria itsasontzian iristea substantzia kantzerigenoekin eta haragia hormonekin eta antibiotikoekin. #EzMercosur.