Euskal gehiengo sindikalak gure errealitate sozioekonomikora egokitutako lanbide arteko gutxieneko soldataren aldarrikapena aktibatu dugu. Langile guztientzat lanbide arteko gutxieneko soldata bera bermatzeak nekazaritza-jardueran pertsona berriak sartzea bultzatuko luke, belaunaldi-erreleboaren lehentasunari erantzunez.

Indarrean dagoen legeriaren arabera, sindikatuen eta patronalaren arteko lanbide arteko akordio baten bidez, gutxieneko soldata propio bat finka daiteke, negoziazio-mahaian adosten den irismenarekin eta zenbatekoarekin. Eta bestetik, Langileen Estatutua herri-ekimen legegile baten bidez aldatzeko aukera legoke, hemengo erakundeek (Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak) eskumena izan dezaten gure errealitateari erantzungo dion gutxieneko soldata propioa ezartzeko.

Gutxieneko errenta bermatzea ez da kontzeptu berria nekazaritzaren arloan. Gogoan izan behar dugu 1992an Nekazaritza Politika Komunitarioaren (NPB) lehen erreforma egin zela eskala handian, merkatuari laguntzeko sistema batetik nekazarien errentarako zuzeneko laguntza batera igaroz. Lehen aldiz, ekoizleari zuzeneko ordainketak egingo zaizkio, landatutako azaleraren edo abere-kopuruaren arabera. Lehen zutabeko NPB laguntza zuzenei buruz ari gara; baserritarrei errenta duina bermatu beharrean, produkzio-sektoreen desberdintasunean sakondu zuen, eta diru publikoaren kopuru handiak eman zizkien nekazaritzan aritzen ez ziren pertsonei.

«Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) ondoz ondoko erreformek laguntza horiek nekazaritza-ekoizpenetik bereizi zituzten, desakoplamendu-sistemen bidez, iraganeko ekoizpen-erreferentzien arabera, eta ’de facto‘ baserritarren errentari zuzendutako zuzeneko laguntza batzuen ezkutuko pribatizazioa gauzatu zen.».

Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) ondoz ondoko erreformek laguntza horiek nekazaritza-ekoizpenetik bereizi zituzten, desakoplamendu-sistemen bidez, iraganeko ekoizpen-erreferentzien arabera, eta de facto baserritarren errentarako zuzeneko laguntza batzuen ezkutuko pribatizazioa gauzatu zen.

Gaur egun, NPBren zuzeneko laguntzen banaketaren argazkiak dio eskatzaileen %10ek laguntzen %60 hartzen dutela, eta gaur egun laguntza horiek jasotzen dituzten pertsonen %40 baino gehiago erretiratuta daudela. Zuzeneko laguntza hori, funtsean, errenta-osagarria zen ekoizleentzat, eta ekoitzi beharrik gabeko diru-iturri bihurtu da. Eta, gainera, esan dezakegu NPB laguntza horiek jasotzea dela nekazaritzan pertsona berriak sartzeko oztoporik handiena.

«Ekoizleen errenta osatuko duen sistema berri bat defendatzen dugu, gutxieneko soldata bat bermatu arte, baita erretiratutako baserritarrentzako gutxieneko pentsio baten osagarri egokia ere»

Beraz, sistema hori errotik aldatu behar dugu, eta nekazaritza-jarduerarako soldata duina bultzatuko duen beste sistema bat ezarri. Ekoizleen errenta osatuko duen sistema berri bat, gutxieneko soldata bat bermatu arte, erretiratutako baserritarrentzako gutxieneko pentsio bat osatzeko aukerarekin batera. Ekoizpen-sektoreen araberako bereizketarik gabeko osagarri-sistema bat (baratzezaintza bezalako sektoreen marjinazioa konpontzeko modu bat litzateke) eta produkzio-eskalen araberako desberdintasunik ez egotea.

Aldi berean, langile guztientzat lanbide arteko gutxieneko soldata bera bermatzeak asko bultzatuko luke nekazaritza-jardueran pertsona berriak sartzea, eta, beraz, nekazaritza-ekoizpenean belaunaldien arteko erreleboa lehenesteari ere erantzungo genioke.

«Langile guztientzat lanbide arteko gutxieneko soldata bera bermatzeak asko bultzatuko luke nekazaritza-jardueran pertsona berriak sartzea, eta, beraz, nekazaritza-ekoizpenean belaunaldien arteko erreleboa lehenesteari ere erantzungo genioke»

Badakigu trantsizio-prozesu bat behar dela gure errealitate sozioekonomikoari lotutako zenbateko bat ordaintzeko, baina ez da onargarria gure toki-gobernuak profiletan jartzea eta patronalek (CONFEBASK eta ZEN) eztabaidari uko egitea.

Ez dugu ezer berririk asmatu. Kanada, AEB, Brasil edo Alemania bezalako estatuetan kopuru desberdineko gutxieneko soldatak daude. Borondate politikoaren kontua da, eta berriz ere mobilizazioa erabakigarria izango da jarrera immobilistak hausteko.