Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) eremutik kanpo geratu diren abeltegiak ere ez dituzte kontuan hartzen administrazioek, garrantzi kualitatiboa izan arren eta baserritar askori eragiten dioten arren. Hori dela eta, EHNE Bizkaiak proposamen bat egin du, ustiategi-mota horretarako nekazaritza- eta ingurumen-arloko laguntza izatea lehentasunezko gai gisa planteatzen duena.
Proposamen horren arabera, urteko oroharreko ordainketa bat edo hektareako ordainketa bat egin behar da, baratze, fruta eta animalia txikiak extenkatzen dituzten granjei aukera emango diena, eta, askotan, eztula eta ekoizpen dibertsifikatuak dituzten zirkuituetan merkaturatzen dituzte, NPBren parte direla esan ahal izateko.
EHNE Bizkaiak 3.660 euroko prima proposatu du NLUeko. Labrego Galego sindikatuak NPBren gune-gunerako egindako esku-hartze fitxei egindako gogoetetan oinarritzen da proposamen hori. Fitxa horiek MMAk eta autonomia-erkidegoek batera prestatu dituzte 2023-2027 PEPACerako.
Egia da, nagusiki nekazariak izanik ere, lehen zutabetik kanpo geratu diren pertsonak, dimentsio-kontuengatik -ordainketak hektareako izaten jarraitzen du eta birbanaketa-ordainketak ez ditu konponduko horiek-.
Horregatik, Galizian, 2023-2027 NPBren aldi berri honetarako, nekazaritza eta ingurumen arloko neurri bat jarri dute abian: "Ekonomia zirkularra.Ustiapen iraunkor txikiak", 125/2014 Dekretua, irailaren 4koa, lehen mailako produktuak ustiategietatik azken kontsumitzaileari zuzenean saltzea arautzen duena. Nekazaritzako eta ingurumeneko neurri hori Espainiako NPBren Plan Estrategikoan jasota dago.
Zuzeneko salmenta horren bidez, nekazaritzako kate mentarioa iraunkorragoa izatera bultzatzen da, izan ere:
Nekazaritzako eta ingurumeneko neurri hori onartzeko baldintzak:
a) Animalia-jatorriko produktu primarioa bada, Abeltzaintzako Ustiategien Erregistro Orokorrean (REGA).
b) Landare-jatorriko produktu primarioa bada, Nekazaritza Ekoizpenaren Erregistro Orokorrean (REGEPA).
1. Hurbileko Salmentaren (HS) bidezko merkaturatzea, komertzializazioa bi modalitate hauetako batean egiten denean:
- Zuzeneko salmenta (ZS): ekoizleak edo nekazaritza eta abeltzaintzako ekoizleen elkarteek azken kontsumitzaileari zuzenean egindako salmenta da, bitartekorik gabe:
. Produkzio ustiategian.
. Tokiko azoka eta merkatuetan, baldin eta ustiategiaren titularrek saltzen badituzte.
. Kontsumitzaileen etxean.
. Kontsumo taldeei egindako salmenta, telefono bidezkoa edo telematikoa, bitartekaririk gabe.
- Merkaturatze-zirkuitu laburreko salmenta (MZS): bitarteko batekin egiten da, gehienez ere (txikizkako establezimendua, landa-turismoa, jantoki kolektiboa edo ostalaritza-establezimendua), azken kontsumitzaileari produktuak zuzenean ematen dizkiona.
2. Laborantzako hondakinen konpostajea, nekazaritzako ekoizpenen kasuan
3. Laboreetako hondakinak erretzeko debekua. Izurriteek edo gaixotasunek suntsitzea beharrezkoa denean izan ezik.
4. Herbizidak erabiltzeko debekua.
5. Ustiapen koadernoa aurkeztu.
6. Merkatuetan egindako salmenten, finkan in situ egindako salmenten edo txikizkako establezimenduei egindako salmenten urteko erregistro bat aurkeztea.