IKERKETA

Ikerketak karbono-aztarna19 aztertu du bi kasutan:

• • Almeriako negutegietan modu intentsiboan ekoitzitako tomatea, Euskal Herriko txikizkako merkataritza/supermerkatu batean amaituko dena (monolaborantzan oinarritutako nekazaritza-industria eredua)
  • modu ekologikoan ekoitzitako tomatea, zuzeneko salmentaren bidez banatua (eredu dibertsifikatuan oinarritutako proiektu agroekologikoa).

Erreferentziako analisi-unitatea ziklo osoan bildutako tomate fresko 1 kg da: ekoizpena, ontziratzea, banaketa eta garraioa (sehaskatik banaketa-zentrora). Almeriaren kasuan, bi urtez jarraian (2012- 2014) ekoizpen konbentzional/intentsiboko bi berotegitan bildutako bigarren mailako datuak erabili dira. Euskal Herriaren kasuan, Bizkaian kokatutako proiektu agroekologiko bati egindako elkarrizketa batean jasotako lehen mailako datuak erabili dira. Azken kasu horretan, 320 m2-ko berotegian ekoitzitako tomatea, kanpaina jakin batean (martxoa-urria). Bi kasuetan, berotu gabeko negutegietako tomate-laboreak dira.

Azterketa horrek ez ditu kontuan hartu 1. irudian adierazten diren elikadura-sistemaren azken 3 faseak: tomatea txikizkako merkatuan saltzeak dakarren energia-gastua (ez du zerikusirik azalera handi batean edo kontsumo-talde batean saltzeak), kontsumoan sortzen diren gastuak eta xahutze-maila (kasu honetan ere, supermerkatu batean erosten duen pertsonaren kontzientziazio-maila ez da kontsumo-talde batean erosten duenaren berdina).

EMAITZAK

› Energia ez-berriztagarriaren kontsumoa

› Karbono Aztarna: CO2 isurketak guztira

› Pisu erlatiboak

ONDORIOAK

1. Gertuko zirkuituetan kontsumitzen diren tomate autoktonoek eta modu agroekologikoan ekoitzitakoek eragin txikiagoa dute berotegi-efektuko gasen isurketan.

2. Ildo horretan, interesgarria litzateke azpimarratzea tomate denboraldia zabaldu nahi duten ekoizpen proiektu hidroponikoek (berogailua duten negutegiak), nahiz eta Euskal Herrian kokatu, suposatzen duten energia gastua eta karbono aztarna Almeriako eredua baino nabarmen handiagoak direla.

3. Sasoian sasoikoa jatea funtsezkoa da, bestela, ekoizpen eredu ez jasangarrien bitartez ekoitzitako elikagaiak kontsumituko ditugu. Hortxe ere, gizartearen kontzientziazio beharra. Kontsumo kontzienteak bultzatzearen beharra..

4. Bestalde, elikagaiak ekoizteko eta ontziratzeko prozesu jasangarriek berotegi-efektuko gasak isurketak minimiza ditzakete, eta, aldi berean, baliabide naturalak babestu. Enbalaje-material biodegradagarriak edo birziklagarriak erabiltzeak zabortegietara garraiatutako hondakinak minimizatzen lagunduko luke. Hori salmenta eta kontsumo ereduarekin zuzenki lotzen da, produktu agroekologikoak tokiko merkaturatze bideetan komertzializatuz gero eta energia kontsumo murritzagoa eta berotegi efektuko isurketa baxuagoak lortzen direlako.

5. Berotegi-efektuko gasen emisioak murriztu daitezke, onura sozialak, ekonomikoak eta ingurumenekoak lortzen diren bitartean:

• • Dieta osasungarriak eta jasangarriak sustatzen dituzten politikak aurrera eramanez
  • elikagaiak alferrik galtzea eragotziz
  • elikagaien hornikuntza-kateak laburtuz
  • ekoizpen ekologikorako trantsizioak bultzatuz
  • guztientzako elikagai osasungarri eta jasangarriak eskuratzeko eskubidea bermatuz.