EHNE Bizkaia

ZERTAN DATZA ENERGIA AGROVOLTAIKOA?

Ur-kontsumoa, berotegi-efektuko gasak isurtzea edo ingurune naturalarentzat kaltegarriak diren ongarriak eta produktu fitosanitarioak erabiltzea dira nekazaritza eta abeltzaintzako sektoreari lotutako jarduerek ingurumenaren ikuspegitik dakartzaten arrisku nagusietako batzuk. Nekazaritza-jarduerak berotegi-efektuko gas guztien %30 inguru dira, batez ere ongarri kimikoak, plagizidak eta animalia-hondakinak erabiltzeagatik.

Nekazaritza-jardueraren eredu hori nekazaritzako instalazio voltaikoak sortzean oinarritzen da, nekazaritzarako edo abeltzaintzarako lurretan panel fotovoltaikoak instalatuz.

Panelak egitura edo kableen gainean jartzen dira, lurretik metro batzuetara, nekazaritzako makinak sartu ahal izateko. Sistema agrovoltaiko horrek aukera ematen du panelen orientazioa aldatzeko, haien eraginkortasuna maximizatzeko. Eredu matematiko bat du, finkan instalatutako sentsoreen datuak jasotzen dituena, eta itzalguneak doitu ditzake baldintza meteorologikoen eta laboreen beharren arabera, hazkuntza-faseetara egokituz.

Negutegien kasuan, panelak kanpoko gainazalean instalatzen dira, plastikoen gainean, berotegiko estalkiak, eta eguzkitako gisa funtzionatzen dute, barrualdean hezetasun- eta tenperatura-baldintza egokiei eusteko.

EGUZKI-ENERGIAREN APLIKAZIOAK NEKAZARITZAN

Eguzki-berotegiak

Negutegietan eguzki-panelak integratzeak laborantzarako baldintza optimoak hobetzen ditu urte osoan zehar. Berotegi horiek eguzki-energia berotzeko, aireztatzeko eta ureztatzeko sistemak elikatzeko balia dezakete, klimaren kontrol hobea eta errendimendu handiagoak ziurtatuz.

Eguzki-lehorgailuak

Irtenbide ekologiko eta eraginkorra dira haziak, frutak eta nekazaritzako beste produktu batzuk lehortzeko. Gailu horiek eguzki-energia harrapatzen dute nekazaritza-produktuen hezetasun-edukia murrizteko, eta, horrela, haien kontserbazioa eta kalitatea hobetzeko.

Eguzki-baserriak

Eguzki-baserriek elektrizitatea sortzen dute, ez bakarrik nekazaritza-ustiategiaren beharretarako, baita gehiegizko elektrizitatea sareari saltzeko ere.

Makineria eta ibilgailu elektrikoak

Eguzki-panelek sortutako energiari esker, nekazaritzako makineria elektrikoa eta ibilgailu elektrikoak karga daitezke, erregai fosilen erabilera murriztuz.

ONURAK

1. Kostu operatiboak murriztea. Eguzki-energia iturri agortezina da, eta, instalatu ondoren, aurrezpen handiak eragiten ditu erregai-kostuetan, batez ere sare elektrikotik urrun dauden eskualdeetan.
2. Iraunkortasun handiagoa. Lehen sektorea, nekazaritza barne, bere ingurunearen eta baliabide naturalen mende dago. Eguzki-energia hartzean, erregai fosilen erabilera murrizten da, eta, horrela, nekazaritzarako funtsezkoak diren lurzoruak eta iturri hidrikoak kutsatzea saihesten da eta karbono-isuriak murrizten laguntzen da.
3. Eraginkortasuna handitzea. Instalazio agrovoltaiko batean lurraren erabilera konbinatuak eraginkortasuna % 186ra arte handitzea ahalbidetzen du. Nekazaritza-produkzioa hobetzen du, izan ere, aztertu eta egiaztatu da laboreek, askotan, gehiago produzitzen dutela eta garatzeko behar diren baliabideak gutxiago dituztela.
4. Biodibertsitatearen alde egiten du. Biodibertsitatearen kontserbazioa lagungarria da hegaztiei, intsektuei eta beste izaki bizidunei babesa eta elikadura ematen dielako eguzki-panelen eta laboreen arteko espazioetan.
5. Muturreko baldintza klimatikoetatik babestea. Panel fotovoltaikoek landaketak tenperatura altuetatik eta muturreko baldintza klimatikoetatik babesten dituzte. Landareek jasotzen duten argi-kantitate optimoa doitu dezakete, eta asetasun-puntua deritzona lortzea saihestu, eguzkiak landarearentzat onuragarri izateari uzten dionean gertatzen baita.
6. Uraren lurrunketa murriztea. Agrovoltaikoan erabilitako eguzki-panelek ur-lurrunketa murrizten dute (ur-aztarna) eta lurzoruaren hezetasuna handitzen dute, ematen duten itzalari esker, eta horrek laborantzarako ur-maila ezin hobea mantentzen du. Horrela, klima lehorrak, beroak eta eguzki-erradiazio maila altuak dituzten eremuetan laboreak hazten ere lagun dezake; bestela, baldintza horietan ez lirateke haziko.
7. Pestizidak murriztea. Proiektuak eguzki-energiako lurzoruan dauden lurretan ez da pestizidarik, herbizidarik edo ongarririk erabiltzen, eta ez da biodibertsitatea suntsitzen eta inguruko urak kutsatzen.
8. Energia-autosufizientzia. Eguzki-energiari esker, nekazaritza-ustiategi asko buruaskiak bihurtzen dira, beren elektrizitatea sor baitezakete, eta horrek kanpoko iturriekiko mendekotasuna eta horri lotutako gastuak murrizten ditu.
9. Diru-sarreren iturria. Nekazarientzako eta abeltzainentzako diru-sarreren iturri osagarria izan daiteke, soberako energia sarera saltzeko aukera baitu.
10. Ustiategiaren balioa handitzea. Azterlanen arabera, eguzki-panelek sortutako elektrizitateak % 30 baino gehiago handitzen du ustiategi agrovoltaikoen balio ekonomikoa, lurraren eraginkortasuna eta errendimendua hobetzen baititu.

ERAGOZPENAK

1. Hasierako instalazio-kostua. Azken urteotan eguzki-panelen kostuak behera egin badu ere, hasierako inbertsioak nabarmena izaten jarraitzen du, eta horrek eragotzi egiten du nekazari txikiek teknologia hori hartzea Estatuaren edo nazioarteko erakundeen laguntzarik gabe. Hasierako kapital horri mantentze-lanen eta zaintzaren kostuak gehitu behar zaizkio, plaken eraginkortasuna bermatzeko.
2. Finantzaketarako sarbidea. Landa-eskualde askotan, nekazariek ez dituzte eskura sistema horiek ezartzeko behar diren finantzaketa-aukerak, eta, beraz, dirulaguntzen eta kredituen programa gehiago behar dira.
3. Gaitasun teknikoa. Eguzki-energiako sistemei ahalik eta etekinik handiena atera ahal izateko, nekazariek trebakuntza eta prestakuntza behar dute sistemak mantentzeko eta konpontzeko, bai eta nekazaritza-ustiategietan duten erabilera optimizatzeko ere.
4. Araudirik eta erregulaziorik eza. Espainiako Estatuak ez du araudi espezifikorik, beste herrialde batzuek ez bezala, hala nola Alemaniak, Frantziak edo Italiak, denbora daramatelako horrelako instalazioetan lanean.