Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG) formalki eskatu dio Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioari landa-inguruneko autokontsumorako energia-komunitateetako kideen artean baimendutako erradioa zabaltzea, egungo 2 km-tik gutxienez 20 km-ra.

Sara Aagesen Gobernuko hirugarren presidenteorde eta Trantsizio Ekologikoko eta Erronka Demografikoko ministroari zuzendutako gutun baten bidez, COAGek salatu du egungo murrizketak "ez duela sektore elektrikoa demokratizatzen laguntzen, ezta lurralde-kohesioa bultzatzen ere, batez ere landa-eremuetan, non biztanleriaren sakabanaketa eta zailtasun teknikoak handiagoak diren".

Ildo horretan, Jaume Bernis COAGeko Batzorde Betearazleko kideak azpimarratu duenez, "energia-komunitateak 2 kilometroko erradiora mugatzeak porrot egiten du autokontsumoaren benetako ezarpenak herrietan. Aldiz, 20 km-rainoko distantziak ahalbidetzea, Frantzia bezalako herrialdeetan gertatzen den bezala, benetako bultzada izango litzateke nekazariek eta abeltzainek beren energia berriztagarria sortu eta partekatu ahal izateko".

COAGek funtsezkotzat jotzen du nekazari txiki eta ertainak berriztagarriak sortzeko instalazio txikien inguruan elkartzea, nekazaritzako errentaren osagarri bat sortzeko helburuarekin. Kasu berean daude abeltzainak, gorozkien kudeaketa hobetzen dutenak eta autokontsumorako energia sortzeko gai direnak, bai etxaldeentzat, bai inguruko landa-herrientzat, faktura elektrikoan aurrezpen handia ahalbidetuz. "Ez gara pribilegioak eskatzen ari, arauak landa-ingurunera egokitzeko baizik. Benetan trantsizio justua nahi badugu, landa ezin da kanpoan geratu", gaineratu du Bernisek.

COAGek gogorarazi du energia berriztagarrien garapenak isuriak murrizten laguntzeaz gain, nekazaritza-ustiategi txiki eta ertainei energia-aurrezpena eta diru-iturri berriak sortzeko aukera ematen diela, eta, aldi berean, jasangarritasunarekiko konpromisoa indartzen duela. "Landa-eremuaren benetako beharrak entzuteko eta muga geografikoa zabaltzeko eskatzen diogu ministroari, gure landa-komunitateak ere eraldaketa energetikoaren protagonista izan daitezen", adierazi du COAGeko bozeramaileak.

Alcarràs: araudiak proiektu jasangarriak nola geldiarazten dituen erakusten duen adibide bat

Kasu paradigmatiko bat Alcarràs (Lleida) da. Abeltzaintza-ustiategien kontzentrazio handia duen eremu horretan, txerrien eta txahalen 150 familia-etxaldek apustu egin dute abeltzaintzako gorozkiak biogas bihurtzeko, autokontsumorako eta inguruko herriak hornitzeko. Hala ere, energia-komunitateko kideen artean 2 km-ko benetako murrizketa dagoenez, landa-ingurune zabal batean sakabanatuta dauden instalazio horietako askok (147) ezin dute elkarrekin lan egin eta sortutako energia partekatu. Hiruk bakarrik egin dezakete.

Jaume Bernisek ere nabarmendu du: "Alcarrasen baditugu hondakinak energia garbi bihurtzeko teknologia duten abeltzainak, baina hiriguneetarako pentsatutako araudi batek lotzen ditu. 2 km-ra mugatzeak bideraezina egiten du hainbat etxalde eta landagune txiki energia-komunitate berean elkartzea, energia sortzeaz gain minden kudeaketari lotutako ingurumen-arazoak konpontzen dituen eredu zirkular eta iraunkor bat errotik moztuz".

COAGen ustez, Alcarràs bezalako inguruneetan araudia malgutzeak nekazaritza-ekoizpena, hondakinen kudeaketa eta trantsizio energetikoa integratzen dituzten proiektuak finkatzea ahalbidetuko luke, sektoreari zein gizarte osoari mesede eginez.