Urtarrileko azken astean traktoreak ohi baino asfalto gehiago zapaltzen hasi ziren, Frantzian eta Ipar Euskal Herrian Conf. eta ELB nekazaritza eredu iraunkorrago baten defentsan buru izan ziren. Otsailean, protestak ugaritu egin ziren Espainiako Estatuan, trakzio-moduan. Ezinegon horren oinarria da nekazari gehienentzako diru-sarrerarik eta etorkizunerako aurreikuspenik eza, Europar Batasunak (EB) hamarkadetan zehar aplikatutako politika neoliberalen ondorioz. Merkatu libreko nekazaritza-politikak porrot egin duela ondoriozta dezakegu, eta kontsumitzaileentzat jada ez dagoela elikadura merkerik.

«Elikagaigintzako multinazionalen eta inbertsio-funtsen aldetik, lehengaien espekulazio-prozesuek eragindako elikadura-garestitasuna jasaten ari da kontsumitzailea»

Elikadura-sistema globalizatuak ekoizleak itotzen ari dira, eta kontsumitzailea elikaduraren garestia jasaten ari da, elikaduraren multinazionalek eta inbertsio-funtsek lehengaietan dituzten espekulazio-prozesuek eraginda. Eta kolapso-egoera horren oinarrian kokatu behar ditugu merkataritza libreko itunak eta merkatuen desarautzea, produkzio-kostuak estaltzen ez dituzten prezioen jaitsierak eragiten baitituzte.

«Ekoizpenerako zuzeneko laguntzak, preziorik ezaren konpentsazio gisa, arazoa konpondu beharrean, elikatze-katearen espekulazio-prozesuak elikatzen ari dira zeharka»

Horri guztiari gehitu behar diogu ekoizpenerako zuzeneko laguntzak, preziorik ezaren konpentsazio gisa, arazoa konpondu beharrean, elikatze-katearen espekulazio-prozesuak elikatzen ari direla zeharka. Nolabaiteko sendotasuna duen etorkizuna eraiki nahi badugu, ezinbestekoa da elikagaien ekoizpen-kostuak estaliko dituzten prezioak bermatzea, eta, horretarako, ezinbestekoa da merkatua erregulatzeko mekanismoak berriro aktibatzea. Eta, ondorioz, elikadurak desagertu egin behar du Munduko Merkataritza Erakundetik eta haren merkataritza askeko itunetatik, eta elikadurak ezin du trukerako txanpon izaten jarraitu.

«Ezinbestekoa da merkatua erregulatzeko mekanismoak berriro aktibatzea. Eta, ondorioz, elikadurak desagertu egin behar du Munduko Merkataritza Erakundetik eta haren merkataritza askeko itunetatik, elikadurak ezin du trukerako txanpon izaten jarraitu».

Badakigu traktoreen beste aldarrikapen batzuk merkatuaren liberalizazioan sakontzeko bidean doazela, eta batez ere Itun Berdearen eta 2030 Agendaren barruan iraunkortasun-mekanismoak ezabatzeko bidean. Prozesuaren zati bat da, ongarrien eta farmazeutikoen industriak ez daudelako prest onurak murrizteko, ongarriak, pestizidak eta antibiotikoak erabiltzea mugatuta. Lobby jakin batzuen presentzia eta nekazaritza-sektorearen sufrimenduaren instrumentalizazioa eguneroko ogia izan dira traktoreetan. Plataformen formatuen arabera, zenbait kolektibok (SOS Rural) ekaineko Europako hauteskundeetarako aukera politiko bat formalizatzeko eta Europako Parlamentuan esertzeko adina haztegi sortu nahi dute, kasuan kasuko lobby-ei ahotsa emanez.

«Trakzio-lanen beste aldarrikapen batzuk merkatuaren liberalizazioan sakontzeko bidean daude, eta, batez ere, Itun Berdearen eta 2030 Agendaren barruan iraunkortasun-mekanismoak ezabatzeko bidean. Prozesuaren zati bat da, ongarrien eta farmazeutikoen industriak ez daudelako prest beren onurak murrizteko ongarriak, pestizidak eta antibiotikoak erabiltzea mugatuta».

Ez da erraza mezu koherenteak hain eremu nahasian jartzea, baina trakzio-lan horiek agerian utzi dituzte, halaber, nekazaritza-sindikalismoaren joskurak eta gure gobernu autonomikoen mugak. Araban eta Nafarroan plataformak sartzeak baldintzatu egin ditu nekazarien sindikatuak. Bizkaian, sindikatuek sektorearen buru izan dira, mezu askoz argiagoekin eta plataformei lekurik utzi gabe; eta Gipuzkoan oso zaila da ulertzea martxorako deialdi batekin sindikatuak mobilizazio-ziklo horretatik ezabatu izana.

«Trakzio-lan horiek agerian utzi dituzte, halaber, nekazaritza-sindikalismoaren josturak eta gure gobernu autonomikoen mugak. Araban eta Nafarroan plataformak sartzeak nekazarien sindikatuak baldintzatu ditu»

Egoerak adabakitzeko gure gobernuen zuzeneko laguntzen dinamikak ekosistema klientelarra elikatzen du, eta horrek miopiak areagotzen ditu uneak interpretatu ahal izateko. Eusko Jaurlaritzak aldundiekin batera aurkeztutako dekalogoa, sektorearen parte-hartzerik gabe, ez da nahikoa izango Lakuaren aurrean aparkatutako traktoreen argazkiak estaltzeko. Apirilaren 21erako hauteskunde autonomikoen deialdiak etapa bat ixten du eta espero dezagun beste etapa emankorrago bat irekitzea.

«Eusko Jaurlaritzak aldundiekin batera aurkeztutako dekalogoa, sektorearen parte-hartzerik gabe, ez da nahikoa izango Lakuaren aurrean aparkatutako traktoreen argazkiak estaltzeko»