Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG) Europar Batasunaren (EB) eta Marokoren arteko nekazaritza-arloko merkataritza-akordioa berehala eteteko eskatu du, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren epaia ezagutu ondoren. Auzitegiak arrazoia eman dio Fronte Polisarioari, eta bertan behera utzi ditu EBk eta Marokok nekazaritzarako eta arrantzarako sinatutako merkataritza-akordioak, sahararren autodeterminazio eskubidea errespetatu ez zutelako eta Mendebaldeko Saharako herriaren baimenik gabe egin zirelako.

Auzitegiaren epaiak behin betiko berretsi du Kontseiluaren Erabakia deuseztatu dela. Erabaki horrek aldatu egiten du EBren eta Errusiaren arteko Akordioa, nekazaritzako produktuen liberalizazio komertzialari dagokionez, eta Mendebaldeko Saharako jatorrizko produktuekiko muga-zergen lehentasunak zabaldu egiten ditu. Hala ere, EBren eta Marokoren arteko nekazaritza-produktuen liberalizazio-neurriei buruzko Akordioa hamabi hilabetez mantentzea ahalbidetzen du, gaurtik aurrera, "Batasunaren kanpo-ekintzarako ondorio negatibo larriengatik, berehala deuseztatzea ekarriko lukeelako, eta segurtasun juridikoko arrazoiengatik".

COAGeko Fruta eta Barazkien Estatuko arduradun Andrés Gongorak honako hau adierazi du: "Epaia berehala aplikatu behar da, grazia-aldirik gabe. Europako nekazariok ez dugu graziazko aldi hori izan, eta egunero jasaten dugu inportazioen lehia desleiala, Akordioaren baldintza kaltegarriekin". Gongorak gaineratu duenez, "epaiak akordioa legezkoa ez dela ebatzi badu, EBk ezin du begiak itxi eta beste 12 hilabetez legez kanpoko akordio bat indarrean mantendu, soilik enpresa transnazional jakin batzuei laguntzeko, ekoizleok errentagarritasuna galtzen eta desagertzen jarraitzen dugun bitartean".

Ildo horretan, COAGek Espainiako Gobernua nekazaritzako ekoizleen alde ager dadila ere eskatzen du, EBren eta Marokoren arteko merkataritza-liberalizazioko Akordioaren ondorioz kaltetuenak baitira, eta EBn presioa egin dezala hitzarmena bertan behera uzteko eta ekoizpenetan dituen ondorio larriak ezabatzeko.

Kontsumitzaileen eskubideak

Bestalde, atzo auzitegi honen beste epai bat ezagutu zen, COAGek EBren eta Marokoren Elkartze Akordioak EBko kontsumitzaileen eskubideak urratzen dituela eta frutak eta barazkiak etiketatzeko Europako legeriarekin bat ez datorrela dioen salaketak berresten dituena. Auzitegiaren arabera, akordioak mugatu egiten du kontsumitzaileek argi eta garbi bereizteko Marokotik datorren produktu bat Erresuma honetatik datorren edo Mendebaldeko Saharatik datorren.

Zentzu horretan, epaia argia da: "Tomateetan eta meloietan agertu behar duen jatorrizko herrialdearen adierazpenak mendebaldeko Sahara bakarrik izendatu ahal izango du, produktu horiek lurralde horretan biltzen baitira. Izan ere, lurralde hori Marokokoaren desberdina da, eta aduana-lurralde bat Batasuneko Zuzenbidearen zentzuan. Beste edozein iradokizunek pentsaraz liezaioke kontsumitzaileari meloi eta tomate horiek bildu ziren lurraldea ez den beste leku batetik datozela".

"Hori da Marokotik produktua inportatzen duten enpresek kontsumitzaileari iruzur egiten diotela aitortzea, askotan Europako kapitala baitute, eta lehia desleiala egiten ari zaizkigu", gaineratu du Gongorak. "EBk neurriak hartu behar ditu berehala, Europako kontsumitzaileei iruzur hori egiten jarrai ez dadin, eta Erkidegoko administrazioek produktu horien etiketatze zuzenaren gaineko kontrolak egin behar dituzte, Mendebaldeko Saharatik datozen fruta eta barazkien jatorria islatzen dela egiaztatzeko".

Confédération Paysanne La Vía Campesinako kide eta COAGeko eta EHNE Bizkaiako aliatu den nekazarien erakunde frantziarrak jarritako demandari erantzuten dio epai honek. COAGek berretsi egin du erakunde horrek Marokotik egindako inportazio desleialen aurrean lorpenak lortzeko egindako lana.