Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG), Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Federazioak (CECU), Supermerkatu Kooperatiboen Sareak, Gurasoen Elkarteen Espainiako Konfederazioak (CEAPA) eta Elikadura Justiziak premiazko deia egin diete erakunde publikoei eta herritarrei Espainiako estatuko udal-merkatuak eskatzeko, birpentsatzeko eta biziberritzeko.

Erakunde horiek manifestu bat sinatu dute, non egiaztatzen den "politika publikoek udal merkatuak krisira eraman dituztela", eta "haien kontrol publikoa berreskuratzearen eta tokiko elikadura-sistemekin konektatzearen" alde egiten da, "elikagai osasungarriak, eskuragarriak, jasangarriak eta herritarrengandik hurbil daudenak eskaintzeko jatorrizko funtzioa lehengoratzeko".

"Elikadura globalaren inposaketek, supermerkatu kate handien agerpenak, birmoldaketaren aitzakiarekin espazioa enpresa pribatuei lagatzeak, zerbitzu publiko baten pribatizazioak eta merkatu batzuk museo eta gourmet tenplu bihurtzeko joerak merkatuen benetako funtsa aldatzen ari dira", diote manifestuaren sinatzaileek.

Zentzu horretan, "Udal merkatu publiko, lokal, zuzen eta berdeen alde" izeneko manifestua premiazkoa da erakunde publiko eta herritarren ekintzarako, udal merkatuak elikadura osasungarri eta lokala eskuratzeko ezinbesteko azpiegitura gisa erreklamatzeko, birpentsatzeko eta biziberritzeko. "Are gehiago, tokiko administrazioei egindako eskaera bat da, elikagaien tokiko ekoizpena bizilagunen kontsumoarekin konektatzeko funtsezko eginkizuna babes dezaten".

Manifestuarekin bat egiten duten erakundeek ez dute onartzen "merkatu publikoen agoniaren aurrean, irtenbidea uztea eta ixtea, esparrua supermerkatu-kate handi bati ematea edo supermerkatu horiek ikusaraztea izatea, elikagai-erosketaren elementu nagusia izan beharko lukeen azpiegitura publiko bat monumentu turistiko, gourmet gune edo ekitaldietarako lokal bihurtzea".

Hala, honako hau eskatzen dute:

• • Udal-merkatuen kontrol publikoa berreskuratu behar da, eta merkatu horiek tokiko elikadura-sistemekin birkonektatu behar dira, jatorrizko funtzioa lehengoratzeko, hots, elikagai osasungarriak, eskuragarriak, jasangarriak eta herritarrengandik hurbil daudenak eskaintzea.
  • Udal-merkatuak auzoetako elikagaiak dinamizatzeko zentro bihurtu behar dira, jantoki kolektiboetarako sukalde komunitarioak, kooperatiba-lantegiak, prestakuntza-guneak eta elikadura-hezkuntzarako guneak txertatuz.
  • Elikadura publikoko estrategietan txertatu behar dira: udal-merkatu berriak elikadura publikoko estrategietan integratu behar dira, hezkuntza-zentroetako, soziosanitarioetako edo jantoki sozialetako erosketa-sareekin lotzeko, eta herritar guztiek elikadura osasungarria izateko aukera izan dezaten sustatzeko.
  • Zalantzarik gabe defendatu behar da udal merkatuak jendearenak eta jendearentzat direla. Elikagaiak ohiko moduan erosi ahal izateko lekuak dira, eta bertan ezaugarri sozialak, osasunekoak, ingurumenekoak eta klimakoak dituzten elikagaiak aurkituko dituzu. Erosi ahal izango dituzula, prezio merkeak dituztelako. Eta hori guztia publikoak direlako eta toki-administrazioek eskaintzeko erantzukizuna dutelako.

Babes publiko egokirik gabe -amaitzen da adierazpena- oso zaila da horrelako merkaturatze-azpiegiturek "elikagai-banaketa kapitalistaren nagusitasuna lehiatzea". Publikoa merkatu horietan edo hurbileko beste merkaturatze-modu batzuetan inplikatzeak mezu bat bidaltzea esan nahi du: "Elikadura giza eskubide bat da, eta, beraz, administrazio publiko arduradunen betebeharra da babestea, erraztea eta praktikan jartzea".

Deskargatu manifestua