Amets Ladislao eta Unzalu Salterain
- Etxalde eta EHNE Bizkaia -
Alemanian, Frantzian, Polonian, Errumanian, Belgikan eta Europako beste herrialde batzuetan ugaritu egin dira nekazaritzako protestak. Ezinegon horren arrazoia da ekoizleen gehiengoak ez duela diru-sarrerarik eta etorkizunerako aukerarik, neurri handi batean Europar Batasunak hainbat hamarkadatan aplikatutako politika neoliberalek eraginda. EHNE Bizkaiak eta Etxaldek uste dute merkataritza askeko akordioei amaiera emateko eta Elikadura Burujabetzarako bideari irmo ekiteko garaia dela.
Azken asteotan, nekazarien manifestazioak egiten ari dira Alemanian, Frantzian eta Europako beste herrialde batzuetan. Zorrak eta lan-gainkargak gora egin dute, eta nekazaritzako diru-sarrerek behera egiten jarraitzen dute. NPBren zuzeneko laguntzei eustea gaurko ogia eta biharko gosea da. Hartzaileen %20k NPB laguntzen %80 hartzen du, eta EAEn hartzaileen % 10ek baino gutxiagok Europako zuzeneko laguntzen %60 metatzen du (datu ofizialak dira).
Merkatuaren erregulazioa
Europako nekazariek erantzun zehatz eta errealak behar dituzte beren arazoei aurre egiteko. Mercosurrekin merkataritza libreko akordioari buruzko negoziazioak berehala bertan behera uztea exijitzen dugu, eta gaur egun negoziatzen ari diren merkataritza askeko gainerako akordio guztietarako atzerapena. Jardunbide komertzial desleialei buruzko Zuzentaraua (UTP) modu eraginkorrean inplementatzea eta Europan eta tokian tokiko produkzio-kostuen azpitik saltzeko debekua exijitzen dugu. Ekoizleari ordaindutako prezioek ekoizpen-kostuak estali eta diru-sarrera duinak bermatu behar dituzte. Gure diru-sarrerak nekazaritzako prezioen araberakoak dira, eta onartezina da horiek finantza-espekulazioaren eta inbertsio-funtsen mende egotea.
Beraz, merkatuaren erregulazioan oinarritutako nekazaritza-politika eskatzen dugu, ekoizpen-kostuak eta izakin publikoak estaltzen dituzten prezioen bidez. Aurrekontu eraginkorra eskatzen dugu Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) laguntzak birbanatzeko, krisi klimatikoaren eta biodibertsitatearen erronkei aurre egiteko gai izango den nekazaritza bateranzko trantsizioa bultzatzeko. Ingurumena errespetatzen duen nekazaritza praktikatzen duten nekazari guztiei eta ingurumenaren eta nekazaritza ekologikoaren jasangarritasun handiagorako trantsizio-prozesuan murgiltzea erabakitzen duten ekoizleei epe luzera laguntzeko beharra azpimarratzen dugu. Onartezina da, gaur egungo NPBaren esparruan, ustiategi oso handien gutxiengo batek ehunka mila euro jasotzea laguntza publikoetan, eta gehienek, aldiz, unean uneko laguntzak jasotzen dituzte.
Etxaldek eta EHNE Bizkaiak kezkaz begiratzen diote eskuin muturrak sumindura hori eta mobilizazioak ustiatzeko eta erabiltzeko ahaleginari, bere agenda propioa bultzatzeko, krisi klimatikoa ukatzea eta "La Granja a la Mesa" estrategian ezarritako helburuak jaisteko eskatzea barne (fitosanitarioen, ongarrien eta antibiotikoen erabilera murriztea, eta laborantza ekologikoaren azalera handitzea). Frantziako FNSEAren pestizidak erabiltzea debekatzeko luzamendu-eskaerek egungo elikadura-sistema globalizatuaren iraunkortasunik eza betikotzen dute. Krisi klimatikoaren aurrean begiak ixteak nekazariak gero eta hondamendi gogorragoetan iraunarazteko arriskua dakar, bero-bolada eta lehorteetatik uholde eta ekaitzetaraino.
Elikadura iraunkorrerako trantsizioa
Jardun egin behar dugu, eta produktorea prest dago aldi iragankor bat igarotzeko kontsumitzailearentzako elikadura-ekoizpen iraunkor eta osasuntsu baterantz. Etxaldek eta Bizkaiko EHNEk hamarkada honetarako trantsizio hori definitu dugu, Europako Etxaldetik Mahairako estrategia berriarekin bat eginez. Zoritxarrez, Eusko Jaurlaritzak (Bittor Oroz sailburuordearen azken adierazpenak errepasatu besterik ez da egin behar) publikoki bultzatzen du egungo nekazaritza-politika neoliberalei eustea eta elikadura sintetikoa ekoiztea, Euskal Herriko elikadura-ekoizpena murrizteko irtenbide gisa.
Europako hauteskundeen atarian elikadura- eta nekazaritza-politikak mantentzeko Europar Batasunari presioa egitea ez da irtenbidearen zati bat, egungo sistemari eustea «heriotza gozoa» da ekoizlearentzat. Beste behin ere azpimarratu nahi dugu tokiko eta hurbileko elikagaiak kontsumitzea dela baserritarrentzako babesik handiena, eta hori da oraindik ere herrialdea egiteko modurik eraginkorrena.
